تلفن‌هاي رايتل در مدارس

شيرزاد عبداللهي

انتشار اخبار متفاوتي درباره استفاده از تلفن‌هاي همراه نسل سوم در مدارس، اين سوال را پيش مي‌آورد كه چرا يكباره بحث تلفن‌هاي رايتل در مدارس داغ شد؟ در آخرين موضع‌گيري دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش درباره ورود پايلوت (آزمايشي) «رايتل» به مدارس گفت: «عملياتي شدن اين‌گونه برنامه‌ها در مدارس بايد با مصوبه اين شورا باشد.» با اين حال مساله به قدري جدي است كه كميسيون فرهنگي مجلس در نظر دارد، ورود تبلت و رايتل (RighTel) به مدارس را با حضور صاحب‌نظران فرهنگي و ديني و كارشناسان فناوري، مورد بحث و بررسي قرار دهد. همه‌چيز از صحبت‌هاي مديركل آموزش و پرورش شهر تهران شروع شد. وي هفته پيش گفته بود كه از سال 92 استفاده از تبلت و رايتل در صورت تامين زيرساخت‌ها و اعتبار آن، به صورت آزمايشي در مدارس اجرا خواهد شد. اين سخنان واكنش‌هايي را برانگيخت كه هنوز هم ادامه داد. براي ورود به بحث اول ببينيم رايتل چيست و چه كاربردي دارد؟ آيا ورود رايتل با برنامه هوشمندسازي مدارس در ارتباط است؟در شرايطي كه اكثر مشاغل دولتي و خصوصي نياز به دانش و مهارت‌هاي كامپيوتري دارند و كامپيوتر جزو جدا نشدني زندگي يك شهروند امروزي است، ورود تكنولوژي‌هاي جديد به مدارس نه‌تنها لازم، بلكه گريزناپذير است.هوشمندسازي مدارس نياز به زيربناها و امكاناتي دارد كه هنوز در كشور ما به اندازه لازم فراهم نيست.

معلمان آموزش ديده، اينترنت پرسرعت، بانك‌هاي اطلاعاتي قوي، توان مالي دانش‌آموزان براي خريد

لپ تاپ و كاهش جمعيت كلاس درس به كمتر از 20 نفر از جمله پيش نيازهاي هوشمند‌سازي است. اما مزيت ما داشتن دانش‌آموزان علاقه‌مند به كار با تكنولوژي‌هاي جديد ارتباطي است. سيستم آموزش و پرورش ايران هم مثل همه جاي دنيا محافظه‌كار است و تغييرات در آن به كندي صورت مي‌گيرد. حتي در پيشرفته‌ترين كشورها در مقابل تكنولوژي‌هاي جديد مقاومت وجود دارد و پيش بيني مي‌شود كه دو سيستم الكترونيكي و كاغذي سال‌هاي طولاني در كنار هم به حيات خود ادامه دهند. يك كارشناس ارشد تكنولوژي آموزشي مي‌گويد: «در امريكا دانش‌آموزان علاقه‌يي به شيوه‌هاي سنتي آموزش و به كارگيري قلم و كاغذ و كتاب ندارند. تقريبا در همه مدارس اينترنت پرسرعت و تخته هوشمند و كامپيوتر وجود دارد، در واقع زير ساختها و امكانات فراهم است و دانش‌آموزان هم استقبال مي‌كنند اما تعداد زيادي از معلمان تمايلي به استفاده از تكنولوژي‌هاي جديد آموزشي نشان نمي‌دهند يا كمترين استفاده را از اين وسائل مي‌كنند. به همين دليل، سيستم رسمي آموزشي امريكا در استفاده از تكنولوژي تقريبا 20 سال از جامعه عقب‌تر است.» در هوشمندسازي ايجاد زير ساختها بسيار ضروري است. چيزي كه امروز در مدارس ما انجام مي‌شود، شايد نه هوشمندسازي، بلكه برداشتن گام‌هاي مقدماتي در مسير هوشمند‌سازي است. با اين حال حتي اگر مسوولان آموزش و پرورش مفهوم هوشمند‌سازي را تا حد بردن يك دستگاه تبلت به كلاس درس تقليل دهند، باز هم اقدام مثبتي است و حداقل فايده‌اش تشويق معلمان به كار با كامپيوتر است. به نظر مي‌رسد ورود تلفن‌هاي نسل سوم به مدارس ارتباطي به هوشمند‌سازي مدارس ندارد. با رد اين فرضيه دو احتمال ديگر يكي اقتصادي و ديگري سياسي باقي مي‌ماند: 1- بازار 12 ميليوني آموزش و پرورش اشتهاي برخي از پيمانكاران شركت مخابرات و فروشندگان كالاهاي الكترونيكي را به‌شدت برانگيخته است. نمونه اين تلاش، قرارداد امور تربيتي آموزش و پرورش با يك موسسه فرهنگي براي توزيع 12 ميليون پكيج فرهنگي شامل دي.وي.دي نرم‌افزار قرآن و كالاهاي فرهنگي و حواله سيم‌كارت رايگان دانش‌آموزي در بهار 91 بود. هزينه تهيه اين بسته‌ها با شركت تلفن همراه اول بود. بعد از رسانه‌يي شدن خبر، وزارت آموزش و پرورش، مانع توزيع كارت‌هاي تلفن همراه اول در مدارس شد. 2- اين نگراني وجود دارد كه عده‌يي با ربط دادن موبايل تصويري به مدرسه و دانش‌آموز درصدد ايجاد حساسيت درباره كاربرد تكنولوژي‌هاي جديد آموزشي در مدارس هستند و موضوع تلفن رايتل بهانه‌يي براي شروع اقدامات بازدارنده ديگر است. در هر صورت مقامات آموزش و پرورش بايد به صورت شفاف اعلام كنند كه ورود موبايل به مدارس هيچ ربطي به برنامه‌هاي آموزشي و هوشمندسازي كلاس‌هاي درس ندارد. ممنوعيت استفاده از تلفن همراه در كلاس درس، ممنوعيت استفاده دانش‌آموزان از موبايل به طور كلي و ممنوعيت ورود موبايل به مدرسه، سه موضوع متفاوت است. تنها موضع درست در مدرسه ممنوعيت استفاده از موبايل در كلاس درس است.