عماد افروغ: رفتارهایی از سوی مسئولان می شود که ربطی به مصلحت نظام ندارد

 عماد افروغ از لزوم «مقابله» و نه «مقابله به مثل» با بداخلاقان سخن گفت و ابراز امیدواری کرد تا اصل طلایی اخلاق که «هرچه برای خود می​پسندی برای دیگران هم بپسند» اجرایی شود. وی تصریح کرد که به اسم مصلحت رفتارهایی را بروز می​دهند که ربطی به مصلحت نظام ندارد.

وی که با خبر آنلاین مصاحبه می کرد، اظهار داشت: باید ابتدا تعریف خوب و قابل قبولی از آرامش سیاسی ارائه دهیم. تعریفی که نشان دهد به دنبال آرامش گورستانی نیستیم اما به دنبال ایجاد فضای پرتنش، پرهیاهو و سرشار از تهمت، نیرنگ و دروغ برای حفظ یا نیل به قدرت بیشتر هم نیستیم.
نمی​گویم که شخصیت​های حقیقی و حقوقی اعلام موضع نکنند و در فضایی امن، با آسودگی خاطر و در بستر قواعد و حقوق قانونی اعلام نظر نکنند تا مبادا با فضای تهاجم گونه​ای از بداخلاقی​ها روبرو شویم. بلکه معتقدم که باید بدانیم در چه نظامی و با چه حق و حقوقی فعالیت سیاسی داریم. بنده بسیار خوشحال شدم که دیدم مقام معظم رهبری گفتند «مردم حق ویژه​ای در آرامش خاطر و آرامش روانی و به دور از تهمت و افترا دارند». این نکته مهمی است. قبلا هم برخی مباحث درباره اخلاق سیاسی و پرهیز از بداخلاقی سیاسی مطرح شده بود اما اینکه از این موضوع به عنوان «یک حق» تلقی شود، بحثی جدید و جدی است.

این استاد دانشگاه در خصوص رواج بداخلاقی در جامعه افزود: امیدوارم پیرو سخنان رهبری، ابزارهای قضایی هم برای این «حق» تعریف شود تا قوه قضاییه به عنوان مدعی العموم یکی از اصول شناخته شده شهروندی و ویژگی ممیزه جمهوری اسلامی، وارد عمل شود و در صورت برخورد با بداخلاقی، منتظر دریافت شکایت نشود.
قطع نظر از این نکته که فضای آرامشی ایجاد شود که آرامشش گورستانی نباشد و شور و نشاط هم در آن باشد و در چارچوب قانون افراد بتوانند اعلام موضع کنند.

وی ادامه داد: حالا که دستمان به تاثیرگذاری به نهادهای رسمی نمی​رسد، حداقل اهرم​هایی ایجاد کنیم تا به محض اینکه بی اخلاقی دیدم، به اصل طلایی اخلاق پایبند باشیم که آنچه برای دیگران نمی​پسندیم برای خودمان هم نپسندیم. باید این اصل طلایی که به عدالت نزدیک است، پایبند باشیم. اگر بیاموزیم که برخورد جناحی در مباحث اخلاقی نکنیم و تصمیم بگیریم که اخلاقی عمل کنیم، بسیاری از مسائل حل می​شود. اگر بداخلاقی هم جناحی و هم سلیقه خودمان را افشا کنیم، قدرت مانور بداخلاقان جناح مقابل و رقیب نیز تقلیل می​یابد.

افروغ با اشاره به رفتارهای غیراخلاقی برخی از مسئولان افزود: نمی خواهم فضا را پرتلاطم کنم. اما اگر به گذشته نگاه کنیم می​بینیم کسانی که در گذشته بی اخلاقی کردند و از اهرم فشار و تهمت و افترا استفاده کردند امروز روز خوشی ندارند و عاقبت بدتری هم سراغشان خواهد آمد تا درس عبرتی بشود برای آنها که چنین رویکردی را می​خواهند در پیش بگیرند.

وی بر ضرورت مقابله با بداخلاقی های سیاسی تاکید کرد و گفت: وظیفه ما مقابله است، البته نه مقابله به مثل. وظیفه ما افشای بداخلاقی​هاست که باید مفهومی و جریانی از سوی نهادهای مدنی باشد. اولا جواب بداخلاقی را با بداخلاقی ندهیم، اما جواب ندادن اینگونه هم به معنی عدم آگاهی بخشی نیست. آگاهی بخشی باید توسط صاحبان جراید انجام شود اما تهمت زدن و دروغ بستن و به کارگیری اهرم​های غیر اخلاقی صحیح نیست.
دوما شاید در مرحله ای حق مقابله به مثل هم باشد اما اگر مقابله به مثل نکنیم فعل نیکوتری مرتکب شده​ایم. می شود مقابله به مثل نکرد، اما آگاهی بخشی کرد. وظیفه روشن فکران و صاحبان جراید، آگاهی بخشی است ولی نه آگاهی بخشی بدون سند و یا از نوع مقابله به مثل. باید خط و ربط ها را روشن کرد و شفاف سازی کرد. اما این به معنی پرداختن به مصادیق و ابزارهای غیر اخلاقی نیست. این هنر ورشن فکری است که با آگاهی بخشی و اتخاذ مواضع اخلاقی، نهیب خودش را بزند.

وی تصریح کرد که هیچ مصلحتی بالاتر از حقیقت نیست. آن هم از سوی کسانی که صاحب پست و مقام نیست. به قول حافظ «رند عالم سوز را با مصلحت بینی چه کار؛ کار ملک است آن که تدبیر و تامل بایدش». مصلحت سنجی کار هر کسی باشد، کار روشن فکر، روزنامه نگار و جنبش دانشجویی و اهل حقیقت نیست؛ کار ملک است که کار ما نیست. البته حقیقت جویی و حقیقت طلبی ما می​تواند در نظام جمهوری اسلامی با اخلاق پیوند بخورد. به گونه​ای که مفهومی و جریانی باشد و از جنس مقابله به مثل غیر اخلاقی نباشد.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: حتی زمانی که حکم حکومتی ارائه می​شود، در وهله اول مسئولیتش متوجه کسانی است که در قدرت رسمی دستی دارند و در وهله دوم مسئولیش روی دوش کسانی است که در عرصه مدنی فعالیت دارند. اما چون حکم حکومتی یک حکم اولا و بالذات نیست بلکه حکمی ثانیا و بالعرض است، می​توان در محافلی خاص راه​های برون رفت از چنین تصمیماتی را هم اندیشید و راه های بدیل را هم مورد نظر قرار داد که بحث کاملا تخصصی است و نمی​خواهم وارد آن شوم. اگر با اتخاذ مواضع اخلاقی آگاهی بخشی کنید، هیچگاه پر هیچ مصلحتی، مانع این شیوه صواب نخواهد شد. این جزء مصلحت​هایی است که عین حقیقت است و حقایقی که عین مصلحت است. البته باید بین عرصه «قدرت نقد و قدرت رسمی» و «قدرت رسمی و قدرت مدنی» تفاوت قائل شد. وگرنه به اسم مصلحت رفتارهایی را بروز می​دهند و رفتارهایی را نشان می دهند که ربطی به مصلحت نظام ندارد. بارها دیده​ایم که مواضعی را به مقام معظم رهبری نسبت می دهند که روح ایشان بی خبر بوده است. از این رو اگر مصلحتی مطرح می​شود، باید از مسیر اصلی منتقل شود. یعنی نوشته​ای یا صحبتی صریح و شفاف از سوی رهبری باشد وگرنه نمی​توان به نقل قول​های همراه با منافع شخصی و جناحی اعتنا کرد.