به گزارش نیک نیوز، آنچه این روزها در مراکز درمانی و داروخانه ها مشهود است، خیل بیماران خاص است که در پی پیدا کردن داروهای مورد نیاز به قیمت دولتی هستند. در این شرایط مسئولان وزارت بهداشت برای بهبود شرایط این بیماران به دریافت سهمیه ارز دولتی دلخوش کرده اند. ارز طبقه بندی شده ای که بر اساس برنامه دولت، در وهله اول باید به مواد خوراکی مانند گوشت، برنج، شکر و غیره و پس از آن به دارو اختصاص یابد.
اما توجه به اعتراض هفته پیش مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت و درمان که گفت “ما از بهمن ماه به دنبال ارزی بودیم که گفته شد برای واردات دارو در نظر گرفته شده است اما مبلغی که دریافت کردیم به قدری ناچیز است که ارزش گفتن ندارد”، شایعه ای را تقویت کرد که نشریه تایمز به آن پرداخته است.
در گزارشی که تایمز اخیرا منتشر کرده، ادعا شده که ارز لازم برای خرید دارو خرج واردات کالاهای لوکس شده و شاهد مثالش را خرید تعداد زیادی از مدل جدید پورشه از سوی ایران عنوان کرده است. در این گزارش آمده: مدل جدید و بسیار محدود اتومبیل پورشه معروف به مدل ۹۱۱ که دو شرکت وابسته به صندوق اعتبارات “مهر” که از جمله بازوهای مالی سپاه پاسداران به شمار می رود بیش از ۱۴۰۰ دستگاه از همین خودرو را خریداری کرده اند، در حالی که شرکت پورشه تنها ۱۹۱۱ دستگاه از این خودرو را تولید کرده و به دلیل مشکلات مالی ایران انتظار داشت که این کشور تنها ۴۰ دستگاه از این خودروی جدید را امسال خریداری کند.
در این گزارش به نقل از منابع ایرانی افزوده شده: حتی زمانی که ارز یارانه‌ای برای واردات دارو تخصیص داده می‌شود، شرکت‌های دارویی تنها بخشی از سفارش خود را دریافت می‌کنند و دلالان، دلارهای تخفیفی را در بازار سیاه ارز به فروش می‌رسانند.
در گزارش تایمز نکته مورد اشاره اکثر کارشناسان اقتصادی درباره فساد ناشی از چند نرخی بودن ارز مورد تاکید قرار گرفته و به نقل از مهرداد عمادی، کارشناس اقتصادی مقیم خارج از کشور، این گونه به تبعات منفی این سیاست پرداخته شده: “تخصیص ذخایر خارجی کاملا مبهم است. افرادی که مرتبط با اقتصاد دلاری هستند به هیچ‌وجه پاسخ‌گو نیستند و به ثروت‌اندوزی مشغول‌اند. تحریم‌ها و فساد سیستم، شکاف اجتماعی را وسیع‌تر کرده است.”
چنین فسادی به نظر می رسد دامن بیماران خاص که نیاز مبرم به داروی وارداتی دارند را گرفته است. فسادی که اگر مسئولان در برابر اتهام های وارده نتوانند شفاف سازی کنند، آفت دیگری را هم به همراه دارد. آفت دادن بهانه به دست کسانی که از تحریم ها دفاع می کنند و برای مراحل بعدی، تحریم دارویی ایران را نیز مانند آنچه در عراق زمان صدام، مرگ ۲۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار کودک را رقم زد، تجویز می کنند.
موضوع وقتی شفاف تر خواهد شد که به این اظهار نظر وزیر بهداشت رجوع کنیم که در شش ماهه نخست سال جاری هیچگونه تخصیص ارزی از طرف بانک مرکزی نداشتیم. به گفته او، ۲٫۵ میلیارد دلار ارز برای دارو و ۶۵۰ میلیون دلار ارز برای تجهیزات پزشکی موردنیاز است.
و همچنین این مورد که شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که از اختصاص ارز برای واردات چوب بستنی و لوازم آرایشی در مقایسه با ارز تخصیص یافته به داروهای وارداتی به شدت انتقاد کرده و می گوید: سال گذشته برای واردات چوب بستنی از کشور آلمان، ۸۰ میلیون دلار ارز اختصاص یافته است. همچنین ۷۰ میلیون دلار اسباب بازی وارد کرده ایم و حدود ۵۰ میلیون دلار لوازم آرایشی در ۶ ماهه اول امسال وارد کشور شده است.
او از این موضوع اظهار تاسف کرده که با وجود نامه ای که حدود ۵ ماه قبل به محمود احمدی نژاد نوشته شده و هشدار داده اند که ممکن است مشکلات جدی برای مردم به وجود بیاید، اما معلوم نیست چرا بانک مرکزی توجهی به این مشکلات ندارد.
در بخش های دیگری از گزارش تایمز آمده: دولت این هفته اعلام کرد که واردات اقلام غیرضروری را متوقف خواهد کرد و از شهروندان خواست خرج کالاهای لوکس خود را کاهش دهند. وزیر صنایع گفت: “اگر مردم از این کالاها استفاده نکنند، نیاز ارزی این اقلام به صفر خواهد رسید.” اما این قانون شامل قدرت‌مندان و قشر مرفه نمی‌شود. به عنوان مثال، اعتبارات مهر از نظارت بانک مرکزی ایران معاف است و مانند بسیاری از کارهای سپاه، می‌تواند خارج از محدوده قانون فعالیت کند. گفته می‌شود که واردات ۷۵۰ اتوموبیل لوکس در سال جاری نیز با دلارهای یارانه‌ای ۱۲۲۶۰ ریالی بوده است. دولت در این زمینه تحقیقاتی را از هفته پیش آغاز کرده است اما ایرانیان خوش‌بین نیستند.
این گزارش تایمز در حالی مورد توجه رسانه های مختلف قرار گرفته که در گذشته نیز شایعاتی مبنی بر استفاده سپاه از معافیت دارو در تحریم ها برای دور زدن ممنوعیت ها و ورود کالاهای تحریمی شیمیایی مورد نیاز سنایع نظامی مطرح بود. شایعه ای که اخبار مشارکت سپاه در مدیریت و سرمایه گزاری در اکثر شرکت های ساخت و واردات دارویی را پشتوانه خود داشت.
هر چند از منظری دیگر اگرچه ورود سپاه در همه عرصه های اقتصادی، به نوعی نگاه تردیدآمیز را به همه اجزای اقتصادی کشور معطوف می کند ولی از سوی دیگر بهانه ای برای سپاه است که در چنین موقعیت هایی عنوان کند که این تنها سرمایه گذاری سپاه نیست که با نگاه مشکوکی مثل دور زدن تحریم ها و ورود کالاهای مورد نیاز سنایع نظامی به آن پرداخته شود. سپاه در همه جا سرمایه گذاری کرده و صنایع دارویی هم یکی از آن هاست.
ادعایی که در جایی ممکن است راه در رو برای سپاه باشد و جایی هم موجب سیبل شدن در اتهامی که شاید وارد نباشد. شبیه نیرویی نظامی که در جنگ سنگرهایش را در اماکن مسکونی قرار می دهد. از طرفی بهانه برای زدن همه شهر و مناطق مسکونی از سوی دشمن می شود و از طرفی بهانه ای برای آن نیروی نظامی که تبلیغ راه بیندازد که مناطق مسکونی مورد حمله دشمن قرار گرفت.
به هرحال برای بیماری که در به در دنبال دارویی است که حباتش به آن بسته است، از این داروخانه به آن مرکز درمانی می رود و ناامیدتر از قبل راه چاره را در فروش قطعه ای دیگر از لوازم منزلش برای تهیه هزینه دارو از بازار آزاد جستجو می کند، شنیدن این اخبار بسیار ناگوار است. بیمارانی که با تبلیغات وسیع مسئولان کشور امید داده می شند که قریب به اتفاق داروهای مورد نیاز در داخل تولید می شود و به پزشکان توصیه می شد داروهای داخلی را به بیمارانشان توصیه کنند.
حتی در این زمینه گفته شده که از عربستان سعودی و ترکیه که در منطقه از سرآمدان تولید دارو هستند و بخش قابل توجهی از صادرات عربستان را دارو تشکیل می دهد پیشی گرفته ایم، اما هنوز تحریم ها به عرصه دارو نرسیده و با افزایش قیمت ارز، دم خروس ادعای خودکفایی در تولید دارو پیدا شد.
بیماران خاص و صعب العلاج مانند برخی بیماران سرطانی را این روزها در همه مراکز درمانی و داروخانه ها می توان یافت که با چشم هایی نگران و صدایی ناامید داروی مورد نیازشان را تقاضا می کنند. ندایی که کمتر پاسخ مثبت می گیرند و حواله به بازار آزادی می دهند که معلوم نیست کالایش با کدام دلار تهیه شده، ۱۲۲۶ تومان یا ۴ هزار تومان، اما با او حتما ۴هزار تومانی محاسبه می شود.
یعنی دارویی با دو برایر قیمت چند ماه پیش خود و یا بیماران تالاسمی که نایب رئیس انجمن تالاسمی ایران از چندین مورد فوت ناشی از نبود دارو خبر می دهد و در انتقاد به وضع موجود می گوید: متاسفانه با نبود دارو در چند ماه اخیر فرتینای بدن این بیماران به ۱۵هزار رسیده که خطر مرگ را به همراه دارد و کسانی را هم داشتیم که بر اثر این مسئله فوت کرده‌اند.