سفالگری به نام ایران در جهان ثبت میشود؟

هنر سفالگری قدمتی چند هزار ساله دارد و آن را از نخستین صنایع بشر می دانند، این هنر برای قرن ها نیاز همه انسانها در همه نقاط جهان به داشتن ظروفی برای خوردن و آشامیدن و تزئین و انبار کردن آذوقه را تامین کرده بود.  باستان شناسان بر این باور هستند انسان‌های اولیه از آن زمان که به فکر ذخیرهٔ آب و غذا افتادند و به خاصیت چسبندگی و شکل گیری گل رس پی بردند ظرفهای سفالی را به شکلهای گوناگون ساختند.
 
به گزارش خبرگزاری میراث فرهگی؛ این هنر هنوز هم در گوشه و کنار دنیا به صورت جدی دنبال می شود و محصولات تولید شده به وسیله سفالگران محبوبیت و کارایی خود را دارند. از سویی دیگر وجود شواهد و اسناد تاریخی تایید شده در گوشه و کنار ایران نشان می دهد ایران اصلی ترین یا یکی از اصلی ترین سرزمین هایی است که در آغاز، رونق و شکوفایی هنر سفالگری نقش تعیین کننده ای داشته است.
 
هنوز به درستی خاستگاه اصلی این هنر آشکار نیست ولی برخی باستان شناسان از روی یافته‌های کهن سرزمین باستانی سومر را خاستگاه سفالگری می دانند، اما کشفیاتی که در سال های اخیر در جیرفت به دست آمده تردیدهایی در مورد این نظریه ایجاد کرده است.
 
آنگونه که در کتاب "سهم ایران در تمدن جهان" نوشته عبدالحمید نیر نوری آمده است  در ایران قدمت سفالینه‌ها به بیش از 10٬000 سال می‌رسد. همچنین قدیمی‌ترین چرخ سفالگری و کوره پخت سفال در جهان در تپه سیلک کاشان یافت شده‌است. همچنین قدیمی‌ترین ظروف سفالی منقوش مربوط به ایران است.
 
در شش هزار سال پیش ازمیلاد اولین نشانه پیدایش کوره پخت، درصنعت سفال دیده می شود و در سه هزار و پانصد سال پیش از میلاد چرخ سفالگری ساده ای که با دست حرکت می کرد ساخته شد. پیدایش چرخ سفالگری تحوّل بزرگی را در ین صنعت بوجود آورد.

از سویی از آغاز نیمه سده گـذشته باستان شناسان تعـداد زیادی ظروف سفالی و اشیاء دیگـر در منطقه ای از مشرق ایران تا عراق و از قـفـقاز با دره سند را از زیر خاک بـیـرون آوردند. سفالهـای پـیش از تاریخ که در این مـنطقه وسیع یافت شده در شیوه و سبک ساختـن تـقـریـبا با مخـتصر تـغـیـیر یکـنواخت و در سطح فـنی بطرز اعـجاب انگـیزی پـیـشرفـته است.
 
نخستین نمونه های آن از شوش در ایلام که اولین سکونت گـاه ایرانیان در پای فلات ایران بود بـدست آمد. سـفالهـای شوش نه تـنهـا مربوط به خود شوش است بلکه سفالینه هـایی که از تـپه موسیان در 160 کیلومتری شوش و از سومر و تـل حلف در عراق و از شمال غربی هـندوستان و بلوچستان، یا از فلات ایران در تـپه گـیان و تـپه حصار و تورنگ تـپه و سیلک، یا در قسمت شرق تا آنائـو که امروز در تـرکستان روسیه است جزو طبقه سفالهای شوش نامیده می شود.
 
سفالهـایی که بـنام شوش اول معـروف است مـتعـلق به زمانی است که از 3500 تا در حدود 2500 پـیش از میلاد مسیح است.  کهـنـترین ظرفی که در ایران یافت شده است، ظرف سیاه دود آلودیست که هـمانـند قـدیمی تـرین ظروف سفالی است که در جاهـای دیگـر پـیـدا شده است. نخـستیـن ظرفـهـای سفالی که با روش "کربن 14" تاریخ آن بـدست آمده و متعـلق به هـزارهً چـهـارم پـیش از میـلاد مسیح است در بـین النهـرین یافت شده. کهـنـتـرین سفالی که در ایران یافت شده مـتعـلق به هـمان دوره است. این ظرف دست ساز نسبتـاً ابتدایی به دنـبال خود ظرفی سرخ با لکـه های سـیـاه نـاشی از پـخـت ناقـص داشـت. پـیـشرفت فـنی در حرفه کوزه گری سبب بوجود آمدن سبک جـدیـدی شد، این سبک با تـغـیـیرات و وقـفـه هایی که داشت بـیش از 2000 سال در بعـضی از مناطق فلات ایران دوام کرد.
 
این هنر باستانی هنوز هم در ایران به صورتی جدی رواج دارد، به گونه ای که هم اینک در برخی نقاط  ایران از جمله در: مند گناباد، لالجین همدان، میبد یزد، شهرضای اصفهان، زنوز آذربایجان، کلپورگان سیستان و بلوچستان، جویبار مازندران و سیاهکل گیلان ظروف سفالین تهیه می‌شود.
 
دوام داشتن سفالگری به صورت تخصصی تا امروز نشان دهنده پیوند ناگسستنی هنرمندان ایرانی با این هنر از 6 هزار سال پیش تا کنون است، به همین دلیل به نظر می رسد مسئولان سازمان میراث فرهنگی می توانند با تهیه یک پرونده کامل و بدون نقص از شواهد و مدارک موجود از پیشینه و امروز این هنر در سرزمین ایران آن را به عنوان یکی از هنرهای باستانی ایرانی در فهرست میراث معنوی یونسکو به نام کشورمان به ثبت جهانی برسانند.